Vogelreis naar Gambia, een reisverslag

Terug naar reisbeschrijving

16 november vertrek

Rond een uur of drie ís middags vertrekken we voor een rechtstreekse vlucht naar Banjul de hoofdstad van Gambia. Tegen een uur of acht lokale tijd arriveren we in Gambia. De bagage-afhandeling is vrij chaotisch en alle grote stukken moeten om onduidelijke reden door de scan. Uiteindelijk zijn we allemaal in de aankomsthal, waar we eerst door de lokale gids en daarna door de vertegenwoordiger van de lokale

reisorganisatie welkom worden geheten. In een bus waar wij precies in en de bagage precies op passen, rijden we naar onze lodge. De weg is goed en geasfalteerd, op het laatste stuk na. In een vissersdorp moeten we linksaf over een rijk met kuilen voorziene zandweg naar de lodge. Deze ligt schitterend in de arm van een rivier, waar het getij de waterstand bepaalt. Onze hutten staan tussen de bomen, die de volgende dag rijk aan vogels blijken. Deze avond treffen we alleen nog padden en vruchtetende vleermuizen, die met hun gepiep zeer duidelijk aanwezig zijn.

17 november kennismaking met Gambia

Bij licht gaan een paar van ons de omgeving verkennen en scoren alvast enkele leuke soorten zoals

westelijke rifreiger, oeverloper, groenpootruiter, bonte ijsvogel en teugelijsvogel, Senegal griel en nog wat meer. Hoewel het ontbijt om half 8 besteld is, komt het pas om 8 uur, maar in de tussentijd nemen we weer nieuwe soorten waar, zoals de Senegalparkiet, de Afrikaanse wielewaal en de grijze bananeneter. Vooral de laatste is elke dag overduidelijk aanwezig door het nerveuze baltsgedrag en geruzie.

Onze gids en de chauffeur zitten geduldig te wachten tot het ontbijt op is en we kunnen vertrekken. Zij regelen dat er geld gewisseld kan worden en gaan dat eerst doen. Geleid door de gids maken we een wandeling door het Bijilo bos. De opening wordt verricht door de roodsnaveltok die voor ons uit over de grond hipt. Hoewel we deze soort elke dag zien, doen we deze grondwaarneming niet meer. We nemen natuurlijk al snel meer

nieuwe soorten waar, zoals palmtortel en wijntortel, Senegalese spoorkoekoek en grijsgroene specht. Het bos is bekend om zín apen, die we dan ook veelvuldig zien.  Een van de mooiste waarnemingen is de hagedisbuizerd, die zich mooi en van zeer dichtbij laat zien, maar ook de palmgier mag er zijn. Als we uit het bos komen is er gelegenheid om wat te drinken en snuisterijen te kopen en dan gaan we lunchen. Het kopen van houtsnijwerk gaat er grappig aan toe. Na het informeren naar de prijs van een mooi beeldje laat een van ons het erbij zitten, omdat hij niet weet wat hij wil. De verkoopster pakt hem bij de arm met de gefluisterde mededeling: sir you must bargain, just bargain. What is your price???

Het restaurant heeft goed eten en ook zeer goed bier in grote pullen. Velen van ons zijn daar helemaal aan toe. Het restaurant ligt aan een straat met meer restaurants en hotels. Men is hier op toeristen ingesteld.

Ondertussen kijken we ook naar de lucht en wat opvalt is dat je bijna altijd wel ergens een paar kapgieren in de lucht ziet. Vaak zitten er ook een paar zwarte wouwen in de buurt. Ook Afrikaanse palmgierzwaluwen zijn hier vertrouwde gasten.Na de lunch gaan we naar de Kachikally Crocodile Pool. Er is daar een museumpje over de geschiedenis van de plek en een poel, groen van de watervarens, waarin en waar buiten krokodillen liggen. Een enkele mag geaaid worden en zo voel je je even een beetje Steve Irwin. We voegen hier ook nog enkele soorten aan de lijst toe, zoals geelkraagbuulbuul.

We gaan weer eens op huis aan maar onderweg stoppen we abrupt bij een poel langs de weg waar we de westelijke rifreiger zo leuk zien. Hier maken we ook kennis met verschillende soorten duiven, roodoogtortel, gespikkelde duif, de blauwbuikscharrelaar, vuurvinkjes en wevers.

Na het diner lijsten we 50 soorten.

18 november Tanji

De ochtendwandeling naar de rivier levert weer de nodige ijsvogels, grielen en steltlopers op. Het

ontbijt gaat nauwelijks vlugger, maar de vogelrijkdom rond de lodge stemt ons mild. We rijden naar het dichtbij gelegen Tanji waar we een lange wandeling starten. Na een kort uitzicht op een open vlakte gaan we het bos in. In het open gebied zijn de blauwbuikscharrelaars, de langstaartglansspreeuwen, schildraven, kapgieren, feeënhoningzuigers eigenlijk niet meer te missen. In het bos hebben we door de dichte vegetatie weinig zicht en zien niet veel vogels. Een van de weinige is de grijsrugcamaroptera, een ander de bruinkeel-lelvliegenvanger, die maar door een paar van ons gezien wordt. Twee dagen later zullen we een herkansing krijgen op deze soort. We komen uit op het strand met strandmeertjes, zandbanken enz. We bewonderen een visarend die voortdurend vanuit een boom de zee opvliegt om er te vissen. In het zand wemelt het van de grote en kleine holen van de wenkkrabben. Af en toe zien we enorme zwermen over het strand golven. Grappig is dat de aankomst van slechts één schildraaf de hele massa overhaast in de holen doet verdwijnen. We zien er onder meer Senegalgriel, wulp, regenwulp, drieteenstrandloper, zilverplevier en bontbekplevier.

Door een slufterachtig gebied lopen we weer terug. Links en rechts staan de mangrove-wortels dicht opeen. We komen nu op een savanne-achtig gebied. Het is drukkend warm en de vegetatie van struiken, bomen en hoog gras maakt het allemaal erg onoverzichtelijk. We zien wel leuke soorten; kleine bijeneter, zwaluwstaartbijeneter, overal de ornaathoningzuiger, de breedbekscharrelaar zit zowat in elke boom en we turven de eerste geelsnavelklauwier, de eerste van de vele die we nog zullen zien. Een bijzondere klauwier omdat hij voornamelijk in groepjes leeft. Na de lunch gaan we naar Fajara golfcourse waar we onder andere waarnemen: shikra, grijsgroene specht, grote textorwever, weer een geelsnavelklauwier, piapiac, langstaartglansspreeuw, zwartbandbaardvogel en drie soorten kieviten: sporenkievit, zwartkopkievit en lelkievit.

We gaan terug naar de lodge, maar bij de afslag in ons vissersdorpje stappen we uit voor een wandeling over het strand naar de grote groep meeuwen en sterns, die we er al enkele keren vanaf de weg hebben gezien. Naast de aalscholver, grijskop- en kelpmeeuwen, maken we kennis met reuzensterns, koningsstern en Bengaalse stern. Ook zijn er enkele grote sterns. Talrijk en niet schuw op het strand zijn de bontbekplevieren, steenlopers en de rosse grutto ‘s, die vooral tussen aangespoelde rotzooi foerageren.

19 november Mondinema, Pirang en Bush track

We vertrekken naar Mondinema. Het is een eindje rijden en we moeten ook al weer geld wisselen. We komen aan bij een laantje met aan weerszijden een smalle bosstrook met grote bomen. Na 100 meter lopen hebben we zo’n 10 nieuwe soorten (onder andere savannearend, kaalkopkiekendief, donkere zanghavik, Afrikaanse papegaaiduif). En er volgen er nog veel meer deze dag. We wandelen nu langs tuintjes waar vrouwen aan het werk zijn, met tuinonderhoud, water geven enz. Een paartje sahelscharrelaars steelt onze harten. Een kalkoengier landt tussen de werkende vrouwen. Een poging om een foto van het beestje te maken leidt tot wegvliegen, wat de vrouwen enorm leuk vinden. Na anderhalf uur rijden we door naar de garnalenvijvers van Pirang. De kroonkraanvogels laten zich jammer genoeg niet zien, maar dat doen wel de kleine pelikaan, de goudkapfiskaal, steltkluut, groenpootruiter en maskerduif.

Na het bezoek gaan we door naar de Bush-track. Onderweg slaan we eerst wat lunchbenodigdheden in. Bij het begin van de Bushtrack blijkt een schamel optrekje een uitkijkhut te zijn voor roofvogels. We hebben echter eerst erg veel trek in de beloofde frisdrank. Dat is er niet en de chauffeur gaat terug om het op te halen. Dat duurt best lang maar uiteindelijk komt hij er mee aanzetten. Om drie uur gaan we lopen. De ergste middaghitte is voorbij. We gaan van alles zien. De gids brengt ons bij een paartje Afrikaanse oehoes. We doen mooie waarnemingen aan een sprinkhaanbuizerd, lannervalk, roodborsthoningzuiger en wat minder duidelijke aan een vechtarend. Grenadierwever, roodvoorhoofdwever, napoleonwever en Mozambiquesijs zijn weer mooi te zien. We komen pas om half acht in de lodge maar we kijken tevreden terug op een zeer vogelrijke dag. 

20 november Abuko forest

Bij het ochtendkrieken gaan we met enkelen weer vogelen bij de rivier. De malachietijsvogel en de Senegalgrielen zijn weer van de partij en we zien ook nog even een paar Barbarijse frankolijnen. We gaan vandaag naar Abuko forest een vogelgebied van grote reputatie. Bijzonder is de aanwezigheid van een aantal poelen en stroompjes. De beheerders zorgen voor een minimum waterniveau. Een van de eerste soorten die we zien is de Afrikaanse reuzenijsvogel, die rustig blijft zitten op een leuning van een bruggetje. Even doorlopend komen wij aan bij een ander bruggetje waar we achtereenvolgens  Senegalese ijsvogel, teugelijsvogel en kleine gekuifde (malachiet)ijsvogel zien. Er zit echter veel meer: groepen gewone ekstertjes, roodborst blauwsnavel (waar Yankuba helemaal wild van wordt). In het bos komen we enkele nijlvaraantjes tegen en met veel moeite zien we de witkruinlawaaimaker, nu eindelijk de bruinkeel-lelvliegenvanger (die de meeste van ons twee dagen geleden misten), de grijskopblada en de roodbuikparadijsvliegenvanger. In een hoge grote boom wordt uiteindelijk de zeer gewenste violette toerako gezien, een prachtig mannetje, dat vruchten verzamelt en naar zijn nest brengt. Andere poelen leveren nog waarnemingen op van krokodil, fantee-kamzwaluw, hamerkop en drinkende grijze bananeneter. We verlaten Abuko rond half twee voor een lunch in Lamin lodge. Het is een leuk houten gebouw waar we prima kunnen lunchen met uitzicht op een zijarm van de Gambiarivier met mangrovebossen aan de overkant en naast de lodge. Uiteraard zien we ook hier weer visarenden, een vogel, die we elke dag wel een paar keer zien.

Na de lunch rijden we een stukje terug naar de Cycle track. We maken een wandeling, die later unaniem als een hoogtepunt werd beschouwd. Een prachtig bijna arcadisch landschap in Afrikaanse stijl. Overal kleine rijstvelden en andere akkers en tuintjes, doorsneden met slootjes van een ondoorgrondelijk bevloeiingsysteem. Overal zijn mensen aan het werk en toch gaat er een weldadige rust van uit. Langzaamaan wordt het licht minder maar we haasten ons niet, want het is gewoon te fijn.

We zien hier ook vele vogels, vooral de duifjes en tortels zijn met veel soorten vertegenwoordigd maar ook de zwarte reiger, de westelijke rifreiger, mangrovereiger, ralreiger, bosruiter en witgatje. Drie van ons lopen een eindje achteraan en worden getrakteerd op de enige zwarte kuifarend van de reis. Omdat de arend weer wegvliegt en de rest van de groep al ver vooruit is, kan de melding van de waarneming zonder schuldgevoelens bewaard worden tot het lijsten die avond. Het is al donker als we weggaan en we komen dus laat aan (19.20).

21 november Brufut

Bij aankomst in Brufut wordt al een zwartkruintsjagra gezien voor we uit het busje zijn en daarna een tapuit. Het is warm weer en we lopen in een savannegebied met veel lage bomen. Een verlegen parkwachter loopt met ons mee. Uiteindelijk weet hij ons door jong bos te leiden naar twee schitterende Mozambikaanse nachtzwaluwen. Een van de twee beestjes is ook perfect op de foto te zetten. Daarna is het de beurt aan de witwangdwergooruil om bewonderd te worden, terwijl hij half verscholen in een boom zit. Andere leuke waarnemingen zijn een Barbarijse frankolijn een vierbandzandhoen.

Het is erg warm en de wandeling loopt af. Binnendoor rijden we naar de onze lodge. Na de lunch nemen we rust tot 14.30 als de vogels ook weer een beetje actief worden. We gaan naar Kotu Creek en maken een wandeling in de rijstvelden. Het is een erg mooi agrarisch gebied. Yankuba weet een geparelde dwerguil te vinden in een dikke boom. We zien hier ook weer vele reigers en anderen, zoals witsnavelbuffelwever, stippelspecht en gestreepte ijsvogel.

We bezoeken ook een paar vijvers waar vreselijk stinkend afvalwater wordt gedumpt. Prachtige sporenkieviten lopen er rond, maar ze raken het water niet aan. Dat doen andere soorten wel en steltkluten zijn bijna onherkenbaar zwart en grijs. Een jacana (lelieloper) is zelfs volledig gitzwart. We zien er een vlucht witwangfluiteenden rondvliegen maar ze landen niet op een voor ons zichtbare plaats. Ons doel is de balts van de jacana’s, die talrijk aanwezig zijn in een met lelies bedekte vijver achter een hotel. Daar is ook nog een paartje  spoorwiekganzen, maar die zijn de balts voorbij. Ze hebben al jongen. Terug naar onze lodge maken we weer een leuke lijst op. Het totaal komt vandaag op 171.

22 november Berrending, een eindje varen

Na de gebruikelijke ochtendwandeling en ontbijt vertrekken we om 8.20 Het doel is vandaag het zuiden. Bij Berrending verlaten de hoofdweg en stappen uit bij een uitgestrekt bos. In het begin passeren we een grote groep koeien, waarvan elke koe met een touwtje aan een stok vastzit. Een kalkoengier zit ertussen. We zien ook gele kwikstaarten, een vertrouwd beeld, gele kwik en koe.

In het bos komen we de volgende soorten tegen: krombek, eerst abusievelijk voor een boomklever gehouden, grijskoperemomela, fitis, zwartkop en Senegalese drongovliegenvanger. Uiteindelijk komen we bij een uitgestrekte bijna kale riviervlakte aan. Op sommige delen ligt een laagje zout. Het grondwater zal dus wel zout zijn of de rivier spoelt er geregeld overheen. Vlakbij de rivier is een simpele overkapping met een koelbox met frisdrank. We kopen het grootste deel van de voorraad op. Ondertussen zijn hier kleine pelikanen, grauwe kiekendief, een bruine en een gewone slangenarend, verschillende visarenden te zien. In het water, half op de oever deint een smalle lange boot op de zachtjes kabbelende golven.

Na de drankjes stappen we in de wiebelende boot zonder kiel en wordt snel duidelijk, dat we absoluut stil moeten blijven zitten en zeker niet mogen gaan staan voor de mooiste vogelfoto van je leven. Dan gaat alles goed en we passeren prachtige mangroven die vol hangen met schelpdieren, vooral oesters, verschillende visarenden laten zich zien en ook weer de meeste reigersoorten. Grijskopmeeuwen en reuzensterns zitten met steltlopers als groenpootruiter op de zandbanken. De reisbegeleider is vooral opgelucht dat we overeind zijn gebleven en niet met al onze digitale canons, telelenzen en telescopen de bodem van de rivier hebben opgezocht.

We krijgen we een zeer zorgvuldig klaargemaakte lunch. Het was wel even wachten maar midden op de dag moet je hier rustig aan doen. Het is gewoon te warm en de vogels laten ook niet veel van zich horen en zien. Als de lunch eindelijk geserveerd en verorberd is gaan we met de boot nog even naar de kust. We passeren scholeksters op de oever, een dunbekmeeuw, reuzensterns en Bengaalse sterns. De rivier mondt hier in de Atlantische Oceaan uit. Op zandbanken lopen we rond met op korte afstand kapgieren die een grote dode vis aanpakken. Er zit een grote groep sterns. Op een gegeven moment komen ze allemaal in beweging en trekt een grote wolk van uitsluitend reuzensterns aan ons voorbij. Wat een ervaring om een zo grote groep van deze soort hier tegen te komen. Na het verzamelen van wat schelpen en het rondlopen op de zandbank stappen we weer in de boot en varen terug. Een plek die we later alleen maar met weemoed verlaten.

23 november De laatste dag naar Tujaring woods

Het is nog niet voorbij maar het-laatste-dag-gevoel neemt bezit van ons. Yankuba heeft voorgesteld naar Tujaring te gaan waar we nog een paar leuke soorten zouden kunnen zien. We gaan ons best doen. Hij leidt ons naar een verlaten agrarisch bedrijf. Tussen resten van bomen (stobben) tieren onkruiden welig, er groeien jonge boompjes en er zijn nog weinig grote bomen. Het waait niet en de zon schijnt, dus om een lang verhaal kort te maken: het is snikheet. Met hard werken vindt hij de broebroe voor ons. Eenmaal in de telescoop blijkt deze luidruchtige zanger toch makkelijk te herkennen. Een andere soort waar we warm van worden is de vrijwel geheel in zwart uitgevoerde witkapmiertapuit en verder een goede blik op de krombek. Een andere topper voor de fotografen is een geelsnavelossepikker, die hardnekkig een wandelende koe berijdt. Voor we vertrekken zien we ook nog een groepje roodkeelzwaluwen.

Na de erg hete excursie gaan we terug naar de lodge voor lunch en wat rust. Daarna een tochtje gemaakt naar Camalou Corner, niet te ver van onze lodge. We zien zowaar nog een paar nieuwe soorten, de Levaillant-koekoek en boerenzwaluw.

Na terugkomst in de lodge worden de fooien uitgedeeld. De gidsen krijgen een goedgevulde enveloppe. Het personeel wordt bediend met fooi en een kalender van het Vogeljaar om in de zaal te hangen. De chauffeur die buitengewoon goed gereden heeft bedanken we ook met een gevuld envelopje bij ons afscheid op het vliegveld.

We vertrekken om half 7 naar het vliegveld. Geheel tegen de verwachting in zijn we supersnel ingecheckt. Daar kunnen ze op Schiphol nog wat van leren. Jammer genoeg zijn er problemen met tanken van het vliegtuig, waardoor we niet om 21.30 maar na 24.00 vertrekken. Het diner komt dus pas om half 2, waardoor we dus toch nog een soort variant op een jetlag krijgen.

24 november Back home

Om ongeveer 7 uur Nederlandse tijd zijn we op Schiphol en nemen we hartelijk afscheid.